E-ticarette ‘Tek Tıkla İade’nin Gizli Maliyeti: Üretmekten Daha Pahalı Hale Geldi!
Günümüzün hızla dijitalleşen dünyasında, e-ticaretin sunduğu ‘tek tıkla iade’ kolaylığı, tüketiciler için büyük bir konfor alanı yaratırken, işletmeler ve çevre için önemli zorlukları beraberinde getiriyor. bloghaberleri.com.tr olarak, giderek büyüyen iade ekonomisinin perde arkasını ve yarattığı maliyetleri mercek altına aldık. Yaşar Üniversitesi Lojistik Yönetimi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Melisa Özbiltekin Pala, bu durumun hem ekonomik hem de çevresel boyutlarına dikkat çekerek, bazı durumlarda bir ürünün iade sürecinin, üretim maliyetini dahi aşabildiği uyarısında bulundu.
Tersine Lojistiğin Artan Yükü
Online alışverişin hayatımızdaki yerinin artmasıyla birlikte, tüketicilerin hayatını kolaylaştıran iade süreçleri, lojistik sektörü için karmaşık bir operasyonel sürece dönüştü. Özellikle giyim ve moda sektöründe gözlenen yüksek iade oranları, ‘tersine lojistik’ kavramını daha görünür hale getirdi. Dr. Melisa Özbiltekin Pala, basit bir iade işleminin ardında yatan operasyonel maliyetlerin ve çevresel etkilerin altını çizdi. Pala, bu süreçlerin doğru yönetilmemesi halinde, ürünün üretim maliyetini aşan bir yüke neden olabileceğini belirtti.
Bir ürünün alıcısından üreticiye geri dönüş yolculuğu, aslında oldukça katmanlı bir süreci kapsıyor. Toplama, taşıma, kalite kontrol, yeniden paketleme ve stoklara geri kazandırma gibi adımlar, ciddi bir operasyonel efor gerektiriyor. Dr. Pala’nın vurguladığı gibi, ‘Örneğin bir kazağın üretim aşaması, genellikle ölçek ekonomileri sayesinde daha düşük maliyetliyken; iade edilen bir ürün için yürütülen adımlar tekil bazda çok daha maliyetli.’ Bu durum, bazı işletmeleri iade edilen ürünleri yeniden satışa sunmak yerine imha etme yoluna itebiliyor.
Görünmeyen Karbon Ayak İzi ve Çevresel Etkiler
Tüketicilerin iade taleplerinde en sık karşılaşılan nedenlerden biri olan ‘beden uyuşmazlığı’, kontrolsüz bir şekilde yönetildiğinde önemli çevresel sorunlara yol açabiliyor. Dr. Pala, tüketicinin ‘uymazsa geri gönderirim’ rahatlığının, farkında olmadan ciddi bir karbon ayak izi yarattığını ifade etti. Bir ürünün kargo ile toplanması, ayrıştırılması, kalite kontrolünden geçirilmesi, yeniden paketlenmesi ve tekrar stoklanması gibi süreçler, özellikle moda perakendeciliğinde ürün başına düşen karbon salımını, ilk sevkiyat sürecindeki emisyonu aşabilecek seviyelere çıkarabiliyor.
Bu durum, sektörde göz ardı edilemeyecek bir ekolojik yük oluşturuyor. Dr. Pala, tüketicinin sıradan gördüğü bir iade kararının, aslında ne denli büyük bir çevresel maliyet yarattığını ve iade ekonomisinin sürdürülebilirlik açısından yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu noktada, ‘iade etmek üretmekten daha pahalı’ tespiti, yaşanan gerçekliği çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor.
Çözüm: Stratejik İyileştirme ve Sürdürülebilirlik
Dr. Pala, bu karmaşık sorunun çözümünün stratejik iyileştirmelerde yattığını belirterek, ‘Tersine lojistik süreçleri dikkatli ve düzenli bir şekilde uygulandığında; taşıma planlaması, enerji verimliliği ve geri dönüşüm altyapısının iyileştirilmesiyle riskler minimize edilebilmektedir. Doğru yönetilen tersine lojistik hem operasyonel verimliliği artırmakta hem de sürdürülebilirlik hedefleriyle uyum sağlamaktadır’ dedi. bloghaberleri.com.tr olarak, e-ticaretin sunduğu kolaylıkların sürdürülebilir bir zeminde devam etmesi için bu tür stratejik yaklaşımların hayati önem taşıdığına inanıyoruz. İade ekonomisinin getirdiği yükleri azaltmak, hem işletmelerin karlılığını koruyacak hem de gezegenimiz için daha temiz bir gelecek sağlayacaktır.
