Türkiye’de İş Kazalarının Acı Gerçeği: Tedbirsizlik %90’ı Oluşturuyor
Türkiye’de her yıl on milyarlarca dolara mal olan iş kazaları, ne yazık ki hala büyük bir sorun olmaya devam ediyor. Aydın’dan gelen bilgiler ışığında, iş sağlığı ve güvenliği alanında öncü kuruluşlardan Polat OSGB’nin sorumlu müdürü ve İş Güvenliği Uzmanı Emin Tükel, bu kazaların büyük çoğunluğunun basit tedbirlerin göz ardı edilmesinden kaynaklandığını vurguladı. Tükel’e göre, iş güvenliğine yönelik alınan önlemler bir masraf kalemi değil, aksine geleceği güvence altına alan kritik bir yatırım.
6331 Sayılı Kanun ve İş Güvenliğinin Önemi
2013 yılında yürürlüğe giren ve 2025 itibarıyla tüm iş yerlerini kapsayan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 13 yılı aşkın süredir hayatımızda. Bu süreçte pek çok tartışmaya konu olsa da, gelinen noktada iş güvenliğinin ne denli hayati olduğu ve alınan tedbirlerin bir maliyet değil, gelecek için bir yatırım olduğu açıkça görülüyor. Türkiye’nin iş kazaları ve meslek hastalıkları konusundaki istatistikleri, ne yazık ki Avrupa’da endişe verici bir tablo çiziyor. Yıllık 10 milyar doları aşan ekonomik kaybın yanı sıra, yaşanan can kayıpları ve acılar paha biçilemez. Oysa bu kaybın sadece yüzde 25’inin önleyici tedbirler için harcanmasıyla, hem insan hayatı kurtarılabilir hem de ülke ekonomisine ciddi bir katkı sağlanabilir.
Farkındalık Eksikliği ve Basit Çözümler
Polat OSGB Sorumlu Müdürü Emin Tükel, iş güvenliği uzmanı olarak en büyük zorluklarının başında ‘farkındalık eksikliği’ geldiğini belirtiyor. İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini bir maliyet unsuru olarak görme eğiliminde olduğunu, oysa alınmayan her basit önlemin, ileride çok daha büyük maliyetlere ve telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açtığını ifade ediyor. Tehlike sınıfı ne olursa olsun, artık tüm iş yerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorunda olduğunu hatırlatan Tükel, iş kazalarının büyük bir kısmının, aslında kolayca alınabilecek önlemlerin ihmal edilmesinden kaynaklandığını vurguluyor.
Yaygın Riskler ve ‘Bana Bir Şey Olmaz’ Sendromu
İş kazalarının temel nedenleri arasında şunlar sıralanıyor:
- Elektrik panolarının düzenli kontrol edilmemesi.
- Makine koruyucularının yerinde kullanılmaması.
- Yüksekte çalışma ekipmanlarının standartlara uygun olmaması.
- Kimyasal etiketlerinin güncel tutulmaması.
- Personelin yeterli düzeyde eğitim almaması ve farkındalığın düşük olması.
Tükel, ‘Bana bir şey olmaz’ anlayışının Türkiye’deki en büyük tehlikelerden biri olduğunu dile getiriyor. Çalışanların alışkanlıklar nedeniyle risk alma eğiliminde olmasının, iş kazaları oranlarını yükselttiğini belirtiyor. Kişisel koruyucu ekipman kullanmamanın bir cesaret göstergesi değil, istatistiksel olarak bir kumar olduğunu ve bu kumarın kaybedeninin genellikle çalışanın kendisi olduğunu sözlerine ekliyor.
Sonuç olarak; iş güvenliği, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda insan hayatına ve ülke ekonomisine yapılan en değerli yatırımdır. Tedbirleri bir maliyet olarak görmek yerine, geleceği güvence altına alan bir yatırım olarak benimsemek, hem bireysel hem de toplumsal refah için büyük önem taşımaktadır.
